MESELE DERNEKNEN BİTMEMELİ

Ukraina vatandaşları olğan qırımtatarlarnıñ ayatındaki qırımtatar diasporasınıñ rolü aqqında söz yürsetilecek olsa, diasporanı celp etmek kerek olğan ve diaspora temsilcileriniñ Ukraina inkişafı içün müim bir issesi olabilecek prioritetli yönelişlerni tayinlep qoymaq mümkün. Elbette, qırımtatar diasporası dünya qırımtatarlarınıñ aqlarını qoruğan küçli siyasiy ve iqtisadiy bir vasıta olabile, silâlı tecavuz şartlar altında bulunğan Ukrainağa halqara cemaatçılıq tarafından qoltutulmasını küçlendirüv meselesi üzerinde çalışıp ola. Bundan ğayrı, qırımtatar diasporası çetel yatırımınıñ celp etilüvine sebepçi olabile, Ukrainadaki biznes işlerinde yardımcı olabile ve tasil prorgammalarınen çalışabile. Asılında qırımtatar diasporası Ukrainağa yardım etmek kerekligini duysa, qoşulabilecek başqa bir çoq yöneliş mevcuttır.

Bu afta Türkiyedeki qırımtatar derneginiñ ayrı temsilcileri Ukraina Esas qanunına belli bir tüzetüvler kirsetmeknen alâqalı leyhasını teklif ettiler. Bir taraftan, Qırım asıllı Türkiye vatandaşları tarihiy vatanında yaşağan qırımtatarlarnıñ aqlarını qorumaqnen meraqlanğanlarını numayış ettiler. Elbette, qırımtatar diasporası Ukraina prezidentine qırımtatar halqınıñ uquqlarını teminlev hususında mevcut tekliflerge qoltutmaq istegi ile muracaat etebile, bu meseleniñ emiyeti ve aktualligi aqqında söz etebile. Ayrıca, diaspora temsilcileri Ukraina halq deputatlarına muracaat etip olalar. Al-azırda qırımtatar halqını parlamentte munasip bir şekilde temsil etken Yuqarı Şuranıñ üç qırımtatar halq deputatı bar. Olar qırımtatar halqınıñ uquq ve menfaatınıñ qanuniy ceetten teminlev, qırımtatarlarnıñ Qırımnıñ azat etilüvinde oynağan rolü ve “Qırım platforması”nıñ amelge keçirilüvi meseleleri üzerinde çalışmaqtalar.

Başqa taraftan ise, ecnebiy devlet vatandaşlarınıñ Ukraina Esas qanunına dair tüzetüv metinini teklif etkeni Ukraina iç işlerine qarışuv alâmetlerini taşıy.

İşte, bu yerde bir çoq sual doğa.

• Teklif etilgen metin ayrı kişilerniñ şahsiy teşebbüsimi, yoqsa bu mesele boyunca Türkiyedeki qırımtatar diasporası arasında keniş bir muzakereler keçirilgen edimi?
• Teklif etilgen metinni kim azırladı?

Yayınlanğan metinni köz ögünde tutacaq olsaq, celp etilgen uquqçılarnıñ ekspertiza seviyesi, tabir caiz ise, pek alâ degil.

• Bu metin Bütündünya qırımtatar kongressi çerçivesinde muzakere etilgen edimi, aceba?
• Öyle ise, bu teklif evelden Ukrainada kerekli açıq muzakere teşebbüs etebilecek qırımtatar halqını temsil etken milliy organğa teklif etilgen edimi?

Ecnebiy devlet vatandaşları bu şekilde ukrain insanları, yani devletimizniñ çeşit türlü milletlerge ait olğan vatandaşları adından Yuqarı Şura tarafından tasdıqlanğan Ukraina Esas qanunına tüzetüvler teklif etkenleri asla qabul etilmez bir şey olğanı körünip tura.

Bundan da ğayrı, Ukrainağa qarşı devam etken silâlı tecavuz, Qırım işğali ve Ukrainanıñ şarqındaki cenk şartlarında Ukraina Esas qanunını metininiñ deñişmesine yönelgen tış unsurlarnıñ kirişüvini pek şübeli ve çoq manalı bir teşebbüs dep qabul etmek mümkün.

Bu vaziyetten nasıl bir netice çıqarmaq kerek? Resmiy Kıyivniñ bu meselege bir qarşılığı olacağını tüşünmeyim. Anqaradaki qırımtatar derneginiñ ayrı temsilcileri bunıñ Türkiye Cumhuriyetiniñ mevamı olmağanını ifade ettiler.

Qırımtatarlarnıñ noqta-i nazarına kelgende, daa da ağır bir vaziyetnen qarşılaşamız.

• Böyle teşebbüsler ne içün meydanğa çıqa?

Eñ müim sebep belli bir şahsiyetlerniñ çezüv yolu tapıp, yañı Qurultay çağırmağa, yañı siyasiy, raqamiy, telükesizlik aqiqatlarına alışmaq istemegenlerinden ibaret. Bu ise, qırımtatar halqını temsil etken milliy organlarınıñ bir demokratik institutsiya olaraq ileride qıymetini coymasına sebep olacaq.

İşte, 2018 senesi tam da qırımtatar halq Meclisiniñ yañı erkânını saylâycaq qırımtatar halq Qurultayı deputatlarınıñ saylânmayuvı, çetelden kelgen buña beñzer farqlı “teşebbüslerge” yol aça.

Saylâvlar keçirilmesine daimiy sürette köz yumuv demokratiyanı telükege kirsetmeknen beraber, qırımtatar halqını temsil etken organlar qanuniyliginiñ yoq oluvına yol aça, aynı zamanda qırımtatar milletiniñ kelecekteki inkişafına da zarar bere.  

Şunıñ içün Qurultay azırlıqları üzerinde çalışmağa başlamaqnen bir sırada, demokratik, namuslı ve ap-açıq saylâvlar keçirilüvi, Meclis erkânınna mesüliyetli, ihtisaslı ve zaman talaplarına uyğan idarecilerniñ saylânuvı, diaspora arasında saylâvlar keçirilüvi, keçken sene teşkil etilmesi planlaştırılğan nevbetteki Bütündünya qırımtatar kongressiniñ ötkerilüvi üzerinde kontsentratsiya olmaq kerekmiz.

Qırımtatar milleti “Qırım platforması” siyasiy-diplomatik teşebbüsiniñ esas unsurı olmaq kerek olğanından eminim, şunıñ içün qırımtatar halqını temsil etken organlar yañı çağıruvlarğa azır olmalılar.

2021 senesi qırımtatar halqınıñ turğun inkişafını teminlev oğrunda yapılğan demokratik deñişmeler ve sistematik transformatsiyalar kerçekleşken bir yıl olmalı.